TÜRKİYE’de muz üretiminin en çok yapıldığı Antalya’da, son yıllarda örtü altı üretim Manavgat ilçesinde önemli artış gösterdi. Örtü altı üretime verilen teşvikle Manavgat ve birçok kıyı ilçesinde üretimi yaygınlaşan muzun hasadı başladı.
Türkiye‘de 2015’e kadar Mersin’in Anamur ve Bozyazı ilçeleri ile Antalya’nın Gazipaşa ve Alanya ilçelerinde açık alanda yapılabilen muz üretimi, üreticilere sağlanan sübvansiyonlu tarım kredisi, hibe ve takviyelerle örtü altı üretim ile 4 kata yakın artış gösterdi. Anamur, Bozyazı, Alanya ve Gazipaşa’da uzun yıllar kıyıda açık alanda üretimi yapılan muz, başta Antalya’nın Manavgat ilçesi olmak üzere artık bu 2 ilin neredeyse bütün kıyı ilçelerinde örtü altında, seralarda ve yılın 12 ayı hasat edilebilir hale geldi.
YILLIK ÜRETİM 900 BİN TON CİVARINDA
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre açıklanan yıllık bitkisel üretim istatistiklerine nazaran, 2010-2015 yılları ortasında 210-270 bin ton ortasındaki muz üretimi, 2016’dan itibaren süratle yükseldi. 2016’da 305 bin ton, 2017’de 369 bin ton, 2018’de 498 bin ton, 2019’da 548 bin ton, 2020’de 728 bin ton, 2021’de 883 bin ton, 2022’de 997 bin tona kadar yükseldi. 2023’te 930 bin tona, 2024 yılında ise 875 bin tona geriledi.
MANAVGAT’TA 20 BİN DÖNÜMÜ AŞTI
Örtü altı üretimdeki en kıymetli merkezlerden biri haline gelen Manavgat ilçesinde kurulan sera alanları 20 bin dönümü aştı. Manavgat’ta örtü altı muz üretimini birinci başlatan isimlerden olan ve 8 yıldır serada üretim yapan Mustafa Sami Atalay, 7 yıl evvel 300-500 dönüm olan sera ölçüsünün bugün süratle çoğalıp 20 bin dönümü aştığını, 25 bin dönüme yaklaştığını açıkladı. Atalay, Antalya’da Alara Çayı’nın doğusunda Gazipaşa ve Alanya’da açıkta üretilebilen muzun, çayın batısında kalan Manavgat, Serik üzere bölgelerde açık alanda üretilemediğini, lakin serada üretiminin mümkün olduğunu söyledi. Şu an hem açık alanda hem de birçok serada muz üretiminde hasat periyodunun başladığını belirten Atalay, “Muz hasadı çoklukla eylül, ekim, kasım aylarında, ayrıyeten şubat, mart, nisan aylarında iki sefer yapılır. Az sayıda da 12 ay hasat yapılabilen seralar vardır. Zira bu filiz bırakma ve ısıtmayla alakalı. Şayet filiz bırakmada vaktini beklerseniz bu 2 periyotta muz kesersiniz. Ancak serada yaparsanız, serada gerek iklimleme ile ilgili ısıtma sistemini yaptığınız ve birinci gelen fidelerden bıraktığınız vakit yaklaşık 3 aylık yararınız oluyor. Nasıl çıkar olur? Şöyle ki, ısıtma sisteminde, kışın bilhassa, bitki 10 derecenin altına düştüğü vakit kendisini kilitler. Hasebiyle bitki çalışmaz. O soğuk devirlerde ve don periyotlarını ısıtmayla telafi ettiğimiz için, artı filiz bırakma periyodunu beklemediğimiz için yaklaşık üçte bir, yani üç aylık bir yararımız olur. Biz bunu arkadaşlara daima söz ediyoruz. ‘Isıtma yapalım arkadaşlar, yılı 12 aya yayalım’ diye tavsiye ediyoruz. Bu birebir vakitte, dörtte bir mahsule katkıdır. Yani aldığınız muz kısmına dörtte bir kilo katkısı demektir” diye konuştu.
UYUŞTURUCU SORUNU ÇÖZÜLDÜ
Muz üretiminde dekar başına ortalama 8 ton eser alınabildiğini anlatan Atalay, evvelki yıllarda muz ithalatı yapılan gemilerle uyuşturucu ticareti yapıldığını, bu yüzden Türkiye’deki muz üreticisinin önemli gelir kaybı yaşadığını belirterek, “İthalattan ötürü üreticiler çok büyük ziyan gördü. Ama bilhassa uyuşturucuyla ilgili kulağımıza gelen hatta Mersin, Anamur ziraat odaları liderlerinin da feryatları vardı bu hususta, ithalatla, uyuşturucu trafiğiyle alakalı. Lakin devlet bu bahiste tedbir aldı. Şu anda o denli bir şey duymuyoruz” dedi.
‘1 DOLARLIK FİYATIN ÜSTTE OLMASI LAZIM’
Muz fiyatlarının çoklukla 1 dolar civarında olduğunu kaydeden Atalay, “1 dolar civarında ise muzcu para kazanırdı. Lakin maliyetler katlanarak yükseldi. Gübreyi, mazotu, personelliği ele aldığımız vakit bunlar ikiye, üçe, dörde katladı. Bunun yanında bizim ‘Muz 1 dolar civarında iyidir’ dediğimiz kelam de askıda kaldı. Bugün prestijiyle muz 40-45 lira bandında. Lakin bunun üstte olması lazım ki üretici para kazansın” dedi.
AŞIRI SU KULLANIMI VE SERA GAZI ELEŞTİRİLERİ
Bir dönüm muz serasının 180 ağaçtan oluştuğunu lisana getiren Atalay, muz seralarının sera gazı tesiri oluşturmadığını, tam bilakis bu ağaçların oksijen ürettiğini belirterek, bu istikametteki argüman ve tenkitlerin yanlış bir kıymetlendirme olduğunu lisana getirdi. Muz üretiminde çok su kullanıldığına yönelik tenkitlere de cevap veren Atalay, “Biz damla sulama sistemiyle günde bir saat, iki saat, üç saat, ancak devamlı verdiğimiz su var. Bu suyu büsbütün bitki kullanıyor. Yani salma sularda olduğu üzere buharlaşan bir su yahut patlayıp da giden, boşa akan bir su yok. Siz bir üretim yapıyorsunuz, önemli manada iktisada katkı yapıyorsunuz ve su kullanıyorsunuz. Suyu kullanmazsanız bu üretimi yapamazsınız. Suyu kullandığınız vakit boşuna akan bir su diye değerlendirirsek bu yanlış olur. Münasebetiyle seralarda bilhassa damlama ve fıskiye sistemi kullanılır. Damlama ve fıskiye sisteminde belli saatlerde siz çalıştırırsınız, su zayiatınız olmaz. Geçmişte pamukçuluk yaptık. Bu arazi 25 dönüm. 25 dönümde salma suyla iki gün sulardık. İki gün boşa akan su da vardı” dedi.
About The Author
